Criminology Development

ESE:
“ZHVILLIMET E KRIMINOLIGJISE”
Punoi : Elda Llambi
Ermira Bardholi
Marsela Kotherja
Rediana Kotorri
Fushat e kerkimit te kriminologjise jane format, shkaqet dhe pasojat e krimit si dhe reagimi ndaj krimit. Kjo shkence per studimin e shperndarjes apo shkaqeve te krimit pergjithesisht mbeshtet mbi metodat sasiore.
Dimensioni teorik i kriminalistikes ka nje histori te gjate dhe idete ne lidhje me krimin mund te gjende qe ne mendimet filozofike te dy mije vjeteve me pare. Per shembull, Aristoteli, ka thene se “Varferia sjell rebelim dhe krim”.
Me vone, ne periudhen e mesjetes, studiuesit fetar u fokusuan ne ceshtje aq te ndryshme sa dhe nevojat natyrale njerezore, mekatet vdekjeprurese dhe influences korruptuese te Djallit (Satanit) dhe demoneve te tjere. Vlefshmeria e ketyre teorive u themelua nen autoritetin fetare dhe ato nuk pane me vone si teori ndikuese.
Filozofia racionale dhe natyrore rreth njerezve dhe shoqerise u rrit duke duke pasur nje rendesi te madhe gjate shekullit te 18. Filozofet iluminist si Monteskje, Beccaria dhe Jeremy Bentham kritikuan ashpre institucionet politike dhe ligjore te kohes dhe mbrojten reformat sociale te bazuara ne supozimin se njeriu eshte racional. Ide te tilla pershkuan shkollen e pare te organizuar te mendimit natyralist rreth ligjit penal, kriminalitetit dhe krimit, kjo u quajt Shkolla Klasike. Keto mendime u quajten natyraliste sepse ato ndertuan teori duke gjetur shkaqet e krimit ne karakterisitikat natyrore te qenieve njerezore duke kundershtuar keshtu teorite e deri atehereshme te shpallura nga studiuesit fetar.
Teoricienet klasike supozonin se njeriu eshte i afte te bej llogaritje racionale te veprimeve dhe se krimininaliteti eshte nje zgjedhje. Kjo teori eshte terheqese pasi ajo perqendrohen ne te drejten e zgjedhjes. Eshte individi ai qe zgjedh nese do te kryerj nje veprer penale apo jo. Kjo pikepamje u kundershtua nga teorite e mevonshme.
Teori e mesiperme eshte pasqyruar ne dy...